Uitgaan (of onderuitgaan?) onder de 18

Update 19-09-2024: Antwoorden op onze vragen (PDF)

Naar aanleiding van een verschenen artikel in BNdeStem heeft LOeS de volgende art 39 vragen gesteld:

College van Burgemeester en Wethouders Gemeente Oosterhout
Slotjesveld 1
4902 ZP Oosterhout

Oosterhout, 23 juli 2024

Betreft: uitgaan (of onderuitgaan?) onder de 18

Geacht college,

In Uw brief d.d. 18 juli 2024 zaaknummer 1047439 Buiten Beleid, Raadsbrief "uitgaan onder de 18" meldt U: “Helaas moeten we de conclusie trekken dat het niet haalbaar is een structurele uitgaanslocatie voor 18- te starten. De zoektocht is dan ook afgesloten met een niet wenselijke, maar wel realistische uitkomst"

In de raadsvergadering van dinsdag 24 mei 2022 is deze zaak uitgebreid besproken en heeft geresulteerd in het volgende unaniem aangenomen amendement:

In mijn herinnering is destijds besproken dat het breder zou moeten worden bekeken dan alleen een horecalocatie (zie beeldverslag raadsvergadering 24 mei 2022 op 2:01:49) maar dat het ging over “locaties” en dat het hier ook ging over 13-jarigen, 14-jarigen,15-jarigen en 16-jarigen ( voor ontmoetingslocaties met een verwijzing naar leeftijd, actieradius en bereikbaarheid).

In Uw schrijven lijkt het dat U zich toch beperkt heeft tot horeca (waaronder lunchrestaurants). Dat levert een aantal vragen op:

1. Klopt het dat U alleen heeft onderzocht of er horecaondernemingen (waaronder lunchrooms) bereid waren hun deuren open te zetten voor een deel van de 18-minners?

   • Dat klopt, in ons onderzoek zijn we uitgegaan van de wensen van de jongeren.

     In de raadsbrief van 9 mei 2023 hebben we het proces beschreven dat gestart is na behandeling van de horecavisie. In deze brief is aangegeven dat we de opdracht uit het amendement met jongeren hebben besproken. De conclusies waren toen:

     • Jongeren onder de 18 jaar willen in het centrum uitgaan in plaats van een zaaltje in een activiteitencentrum.
     • Jongeren zien twee doelgroepen:
       • jongeren 18 - met vrienden 18 +
       • jongeren in de leeftijdsgroep 15 t/m 17 jaar

     Vanuit de conclusies uit het doorlopen traject, is vanaf mei 2023 verder ingezoomd op horecaondernemingen en evenementen voor 18-.

2. Zo nee, welke andere partijen heeft U benaderd die mogelijk ruimte zouden kunnen (vrij) maken voor een uitgaans/ontmoetingsplaats voor jeugd en jongeren waarbij rekening wordt gehouden met leeftijd, actieradius en bereikbaarheid.
   • N.v.t
3. Zo ja, waarom heeft U geen andere partijen benaderd die dicht bij de leefwereld van jeugd en jongeren staan en mogelijk ruimte zouden kunnen (vrij) maken voor een uitgaans/ontmoetingsplaats voor jeugd en jongeren waarbij rekening wordt gehouden met leeftijd, actieradius en bereikbaarheid.
   • Bij het onderzoek was de expertise over horeca en uitgaan van belang en dat is de reden dat we enkel met (oud-) ondernemers en jongeren het proces hebben vormgegeven. We hebben in dit proces gekozen om de jongeren te betrekken en daarbij als gemeente het verzoek te doen aan de lokale horeca met ons mee te denken? We willen benadrukken dat de wens van jongeren komt; als je nu 18- bent, kun je vaak niet naar de horeca in Oosterhout én dan kun je ook geen vrienden ontmoeten die wél 18+ zijn.

Bij Uw onderzoek naar geschikte uitgaans-/ontmoetingslocatie zult U een gedachte hebben gehad over de geschiktheid van ruimtes voor leeftijdsgroepen en activiteiten.

4. Welke leeftijdsgroepen, frequenties en groepsgroottes had U daarbij op het oog?
   • Dat was op voorhand niet bepaald. Het doel was vooral te onderzoeken naar de mogelijkheden en het enthousiasme onder ondernemers? peilen om iets te creëren zodat de doelgroep gebruik kan maken van hetzelfde horeca-aanbod als voor 18+ers. Jongeren gaven in deze gesprekken duidelijke voorkeuren aan, zo vonden ze het bijvoorbeeld belangrijk dat de ruimte er hip uit zou zien en in het KLM gebied zou liggen. Met enkele horecaondernemers is gesproken over mogelijke vormen. Bijvoorbeeld samen uitgaan met 18+ers, wekelijks of eens per maand een avond , voorafgaand aan een stapavond tot bijvoorbeeld 12 uur en/of afwisselend georganiseerd door verschillende horecaondernemers op verschillende locaties.
5. Wat was Uw beoogde resultaat in termen van bezoekersaantallen, activiteiten en breder rendement (bijvoorbeeld op het gebied van preventie en handhaving alcohol en jeugd)
   • Het beoogd resultaat dat we voor ogen hadden was, het mogelijk maken voor 18-ers om uitgaan in Oosterhout te leren, te ontdekken en samen te kunnen genieten met 18+ ers. Dit alles binnen de mogelijkheden die de wet biedt. De termen die u vraagt, hadden terug kunnen komen in concreet plan.
6. Kent U andere partijen in de samenleving die dicht bij de leefwereld van jeugd en jongeren staan?
   • Ja, die zijn bij ons bekend. Programma JONG heeft een breed netwerk van organisaties die met en voor jongeren werken zoals scholen, jongeren, Theek 5, h19, sport-, jeugd- en cultuurverenigingen.
7. Welke van die partijen hebben eventueel ruimte om een uitgaans of een ontmoetingsplek voor jeugd en jongeren te realiseren waarbij rekening wordt gehouden met leeftijd, actieradius en bereikbaarheid? ( graag uitgesplitst in leeftijd, M/V/*)
   • Organisaties genoemd bij vraag 6 zijn geen onderdeel van het onderzoek geweest omdat we ons specifiek hebben gericht op horeca en uitgaan
8. Wat kost de organisatie van zo’n activiteit afgestemd op vloeroppervlakte, aantal deelnemers en activiteit naar Uw mening en naar de mening van mogelijke organisatoren?
   • Tot deze detaillistische uitwerking is het helaas niet gekomen
9. Wat waren de belangrijkste kostenobstakels voor het verkrijgen van ruimte.
   • Horecaondernemers gaven aan dat het openen van hun zaak voor 18- ers zonder steun niet rendabel te krijgen is. We hadden hiermee enige ervaring vanwege de betrokkenheid bij de organisatie van het evenement KaaiKapot.
10. Welk bedrag werd er dan gezocht voor een goede financiële dekking?
    • Uitgangspunt is steeds geweest op zoek te gaan naar enthousiaste horecaondernemers om een pilot aan te gaan. Daarna zou het maken van een plan volgen en komen de kosten in beeld. Vanuit de gemeente is bij de oriëntatie steeds aangeven dat financiële ondersteuning mogelijk zou zijn
11. Hebt U ook (pro-)actief meegedacht in die goede financiële dekking? Te denken valt dan aan: Huur, GWE, Organisatie, personeel, vrijwilligers, veiligheid, preventie alcohol en drugs, schoonmaak en dergelijke
    • Ja. We zijn nooit op zoek geweest naar een nieuwe ruimte. We hebben uit eerdere ervaring (MalleDieven Zero) geleerd dat daar de kosten te hoog voor zouden oplopen. Er zijn middelen beschikbaar om een pilot te organiseren, bijvoorbeeld het JONG ZAP-budget.
12. Hoe hoog is het budget dat U daarvoor vrij zou kunnen maken (uit verschillende “potjes”)?
    • De maximale hoogte van een JONG ZAP-budget is € 1.000,00. Er is verder niet gekeken naar andere budgetten omdat het niet tot een aanvraag is gekomen.
13. Wie van het bestuur en de uitvoering hebben dit onderzoek geleid/gevoerd?
    • De betrokken wethouders en ambtenaren Horeca en JONG (Jeugd) hebben samen de mogelijkheden verkend.
14. Hebt U zich daarbij laten adviseren, zo ja door wie?
    • Er is samengewerkt met Koninklijke Horeca Nederland, afdeling Oosterhout, (oud)- horecaondernemers en er is gesproken met diverse collega’s op het gebied van evenementen, handhaving, gezondheid en binnenstad. Daarnaast hebben we gebruik gemaakt van de uitkomsten van het horeca-enquête onder jongeren en de input van een afvaardiging van het Jongerenpanel

U schrijft:

We ondersteunen de organisaties door het verstrekken van subsidie.

15. Welke organisaties ondersteunt U? Welke subsidies verstrekte U aan die organisaties de laatste jaren.

    • U kunt alle verstrekte subsidies van de afgelopen jaren terugvinden in de subsidiemonitor via deze link

      Specifiek hebben we voor activiteiten voor jongeren de volgende subsidies verstrekt; Glow festival, KAAIkapot, Stappen en Stampen, Kookworkshop, Fidan Express, Bouwmiddag Kluivenduikers, De Mol Experience, Voetbaltoernooi, Lasergamen, Eindejaarsfeest, Halloweenactviviteit en Kaais Wahalala Zero.

      Daarnaast zijn de activiteiten van de Zomerkaravaan en op en rond het Cruyff Court ondersteund. Er worden structurele subsidies verstrekt aan scouting-, sport en culturele verenigingen.

16. Heeft U evaluatieverslagen van deze organisaties met een kwantitatieve en een kwalitatieve verantwoording van die subsidies?
    • De verstrekte subsidies voor activiteiten voor en door jongeren hebben een directe vaststelling waarvoor geen verantwoording nodig is. De verantwoording van het Kaais Wahalala Zero wordt nog verwacht.

Een benoemd en erkend zorgelijk probleem zoals blijkt uit de brief is het alcohol-en drugsgebruik onder jongeren. U probeert dat met regelmaat onder de aandacht van jongeren en ouders te brengen.

17. Wat en hoe is er de laatste 2 jaar concreet vanuit de gemeente opgezet om alcohol-en drugsgebruik met regelmaat onder de aandacht van jongeren en ouders te brengen?

    • In Oosterhout zijn Novadic Kentron, De GGD West Brabant en het jongerenwerk van Surplus actief in de preventie van het gebruik van alcohol en drugs en begeleiding bij (beginnend) gebruik. Hieronder noemen we een deel van hun preventieve activiteiten.

      • Novadic Kentron (NK) richt zich naast individuele advies- en informatiegesprekken steeds meer op universele preventie. Daarbij is de lijn dat zij geen directe voorlichting aan jongeren op de VO scholen geven, omdat uit onderzoek blijkt dat dit nauwelijks effect heeft of juist eerder nieuwsgierig maakt. De voorlichting richt zich op de ouders van jongeren. Afgelopen jaar is met de VO scholen hierover het gesprek gevoerd. Het Hanzecollege heeft ervoor gekozen een ‘gezonde school’ te zijn met aandachtsgebied alcohol en drugs. De betrokken docenten volgen scholing (o.a. via Novadic en trimbosinstituut). Een voorlichtingsproject is Happy Ouders (voorlichting in samenwerking met de horeca op locatie in het uitgaansgebied). Ouders kunnen daarvoor in Breda terecht, maar dit jaar wordt opnieuw bekeken of het ook in Oosterhout van de grond kan komen. In het verleden bleek hier te weinig animo voor. Daarnaast worden plannen gemaakt voor een brede ouderbijeenkomst over dit thema in samenwerking met andere partijen.
      • Naar aanleiding van een vraag van de politie over het drugsgebruik in het uitgaansgebied, is er in samenwerking met het jongerenwerk een veldonderzoek gestart rondom het middelengebruik in het uitgaansgebied. Dit loopt nog en is niet specifiek gericht op de doelgroep 18-.
      • Voorts geeft NK Advies in casuïstiek voor ketenpartners.
      • Begin september staat er een online deskundigheidsbevordering gepland voor verschillende disciplines die zijn aangesloten bij het Jeugdoverleg van Oosterhout en Drimmelen
      • De GGD en NK brengen actief landelijk acties als NIX 18 onder de aandacht van de partners, leveren voorlichtingsmateriaal en adviseren over lokaal toepassen van de informatie via o.a. de scholen en de sportverenigingen.
      • De GGD zet breder in op mentaal welbevinden, vanuit de kennis dat mentaal goed in je vel zitten je minder vatbaar maakt voor verleidingen. Op alle VO scholen loopt de zgn. 3G aanpak ( gezien, gehoord, gesteund). Naast het Hanzecollege zetten twee VO scholen in op mentaal welbevinden (Gezonde school, Frencken en Oelbert).
      • Jij en Jouw Gezondheid: in klas 2 van het voortgezet onderwijs wordt door de GGD alle leerlingen een vragenlijst afgenomen. Indien er sprake is van alcohol, roken of druggebruik (door leerlingen zelf gerapporteerd) worden de leerlingen uitgenodigd voor een gesprek met de JGZ-verpleegkundige
      • Van 4 tot en met 15 november loopt de landelijke campagne ‘Zien drinken doet drinken’. Het ultieme doel van deze campagne is voorkomen dat jongeren voor hun 18e jaar alcohol drinken. In 2024 zijn de concrete campagneboodschappen: “Kinderen kopiëren jouw drinkgedrag” en “Als je alcohol drinkt, drink dan niet als er kinderen zijn”. De PR campagne verloopt via de GGD richting de lokale partners, o.a. via social media; een campagneflyer die breed wordt verspreid en een handreiking ‘Zien Drinken, Doet Drinken’ voor professionals ter voorbereiding op deelname aan de campagne
      • Het jongerenwerk geeft op scholen bredere voorlichting, waarin het thema “nee” zeggen en “je grenzen bewaken” aan bod komt. Zo stimuleren ze de weerbaarheid van jongeren in situaties waar ze sociale druk ervaren (bijvoorbeeld rondom drugsgebruik, stelen, pesten etc.).
      • Op individueel niveau komt het voor dat ouders contact met het jongerenwerk opnemen om te praten over het middelengebruik van hun kinderen. In deze gevallen verwijzen ze door naar Novadic-Kentron. Daar ontvangen ze informatie die ze kunnen inzetten bij de opvoeding, met als doel om middelengebruik tegen te gaan en/of bewustwording te creëren rondom

      Dit jaar wil de gemeente met de betrokken partijen komen tot een meer gezamenlijk afgestemde aanpak rond preventie van roken/vapen, alcohol en drugsgebruik. Daarvoor zal het huidige preventie en handhavingsplan geactualiseerd worden. Op regionaal niveau wordt bezien of de hele regio West Brabant meer kan samenwerken vanuit een gezamenlijke aanpak, zoals OKO (Opgroeien in een kansrijke omgeving) of Skip dieTrip.

18. Indien dit is ingezet, is er enig resultaat gemeten en zo ja wilt u dit met de raad delen?
    • We meten niet het resultaat van afzonderlijke preventieve acties. Het gebruik van alcohol en drugs wordt wel stelselmatig gemeten als onderdeel van de vierjaarlijkse gezondheidsmonitor. In het najaar van 2023 is bij alle tweede- en vierdeklassers van het regulier voortgezet onderwijs in Nederland een vragenlijst afgenomen door de GGD. De resultaten hiervan ontvangt de raad binnenkort via een raadsinformatiebrief.

In uw communicatie over het thema “Uitgaan onder de 18” haalt u graag de successen aan die met het "Kaais Wahalala Zero" in de Bussel behaald zijn.

19. Wat let u om voor de jeugdige doelgroep meer Zero-avonden in de Bussel te organiseren?
    • De gemeente is geen evenementenorganisator maar doet graag een oproep aan of gaat in gesprek met mogelijke initiatiefnemers. Het is belangrijk om te benadrukken dat de doelgroep bij Ut Kaais Wahalala zero 14 en 15 jarigen is. Zij maken kennis met uitgaan en carnaval vieren zónder alcohol. De organisatie hiervan ligt bij Theater de Bussel.
20. Bent u ook op zoek naar locaties met een hedendaagse herformulering en/of invulling van wat vroeger De Wieken/TussenStation/Toonzaal/Outflow/etc. waren?
    • Op 10 september heeft uw raad het beleidsplan jongerenwerk 2024 behandeld. In het beleidsplan staat beschreven dat we de komende periode samen met Surplus Welzijn gaan onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor een beter passende locatie waar het jongerenwerk onder andere inlopen kan organiseren.

Tot slot,

21. Heeft U verslagen van de overleggen die op dit onderwerp betrekking hebben: ontmoetingslocaties met een verwijzing naar leeftijd, actieradius en bereikbaarheid?
    • De overleggen die hebben plaatsgevonden zijn steeds verkennend geweest, aangezien het na deze gesprekken het nauwelijks concreet werd, zijn hiervan geen verslagen gemaakt
22. Wat hebben de jongerenorganisaties bij deze overleggen ingebracht?
    • Er is geen inbreng geweest van jongerenorganisaties. Zij waren niet bij deze verkennende overleggen, zie antwoord vraag 7

Jan Schellekens
Lokaal Open en Sociaal